HƯỚNG DẪN NUÔI ĂN QUA ỐNG TẠI NHÀ

Nuôi dưỡng qua ống thông là một nhu cầu cần thiết cho những bệnh nhân không thể ăn qua đường miệng được mà cần phải được hỗ trợ dinh dưỡng  nhờ vào một ống thông để đưa thức ăn xuống tận dạ dày. Một số bệnh  lý có nhu cầu nuôi qua ống thông như tai biến mạch máu não, hôn mê, chấn thương sọ não, suy kiệt nặng,… https://vinhomesgalleria.com/

Thức ăn được chế biến để nuôi qua ống thông cần phải lỏng nhưng vẫn đảm bảo đủ năng lượng, đủ chất đạm, chất béo, đủ vitamin, chất khoáng …  và thành phần các chất dinh dưỡng sẽ thay đổi  tuỳ thuộc vào nhu cầu bệnh lý riêng biệt

Do nhu cầu nước của người bệnh giới hạn ở mức 2-3 lít, vì vậy lượng thức ăn cho qua ống thông cũng không vượt quá thể tích này. Vì vây , nếu người bệnh có nhu cầu năng lượng cao thì cần được  chế biến đặc biệt để đảm bảo đủ nhu cầu nhưng vẫn không bị dư nước

Đối với bệnh nhân nằm trong bệnh viện thì hầu hết việc nuôi ăn qua ống thông đều do khoa dinh dưỡng đảm trách, nhưng  khi xuất viện mà vẫn  còn ăn qua ống thông  thì gia đình phải tự lo. Vì vậy việc hướng dẫn cho gia đình biết cách chế biến thức ăn, cách cho ăn, cách xử trí những vấn đề thường gặp khi nuôi ăn qua ống là rất cần thiết.

LOẠI THỨC ĂN CHO QUA ỐNG

Có thể dùng các sản phẩm chế biến công nghiệp như sữa hoặc bột dinh dưỡng cao năng lượng hoặc cũng có thể tự nấu súp xay theo hướng dẫn.

Có thể chọn một trong các chế độ ăn qua ống như : Chế độ sữa, chế độ bột dinh dưỡng , chế độ súp xay hoặc chế độ kết hợp 2 hoặc 3 lọai  trên

Để tiện lợi , kinh tế  nhưng vẫn đảm bảo đủ chất dinh dưỡng, ta có  thể chọn công thức nuôi ăn xen kẽ sữa, bột dinh dưỡng và súp xay

Ví dụ :

6 giờ : sữa

9giờ : bột dinh dưỡng

12giờ : súp xay

15giờ: súp xay

18giờ : bột dinh dưỡng

21giờ : sữa

Nên dùng các loại sữa và bột dinh dưỡng có đậm độ dinh dưỡng cao và có đầy đủ và cân đối các thành phần dinh dưỡng ( ví dụ : sữa Ensure, sữa Isocal, sữa Berlamin , bột dinh dưỡng Enaz,…)

Tránh dùng sữa tươi, sữa đặc có đường, sữa đậu nành,…vì không đảm bảo đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết khi nuôi ăn qua ống. Chỉ dùng theo chỉ định của bác sĩ trong những trường hợp bệnh lý đặc biệt

Lưu ý :

* Một số bệnh nhân không dung nạp được sữa, khi dùng sữa dễ bị tiêu chảy thì đổi sữa sang dùng bột dinh dưỡng cao năng lượng, súp xay hoặc một loại sữa đặc biệt theo hướng dẫn cuả bác sĩ

* Những trường hợp nuôi ăn dài ngày, hoặc hoàn cảnh kinh tế khó khăn thì  thay sữa bằng bột dinh dưỡng.

* Hoặc có thể thay súp xay bằng bột dinh dưỡng hoặc sữa nếu không có thời gian thực hiện súp xay

* Một số bệnh lý đặc biệt ( tiểu đường, suy thân , lọc thận,…) nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên dinh dưỡng để có chế độ dinh dưỡng phù hợp

LIỀU LƯỢNG

Liều lượng thông thường cần đạt 1500-2000 kcal/ ngày (tương đương 1500ml -2000 ml / ngày )

Lượng thức ăn trong ngày được chia đều cho các cử ăn, trung bình mỗi cử từ 250-350 ml/cử

Nên bắt đầu cho ăn với lượng ít và tăng dần lên trong vài ngày nếu mới bắt đầu cho ăn qua ống

Ví dụ : Bệnh nhân 50kg, bị tai biến mạch máu não,tình trạng chung ổn định , nhưng vẫn chưa ăn được  và cần nuôi dưỡng qua ống thông tại nhà. Nhu cầu năng lượng trung bình là 1500kcal-1800kcal/ngày  tương đương 1500ml -1800ml pha theo đúng hướng dẫn.

Mỗi lần cho ăn 250-300ml .

Mỗi ngày cho ăn 6 lần (6 giờ-9g-12g-15g-18g-21g )

CÁCH CHO ĂN

Hai cách cho ăn :

1. Cho ăn bằng bơm tiêm (60cc) : cho thức ăn chảy từ từ, không dùng piston để đẩy cho chảy nhanh .

2. Cho ăn nhỏ gịot : nếu bệnh nhân bị trướng hơi sau ăn , hoặc có trào ngược thức ăn nên cho ăn nhỏ giọt chậm qua túi ăn có nút điều chỉnh giọt Nâng đầu cao khoảng 30-45 độ khi cho ăn và giữ như vậy khỏang 30 phút – 60 phút.

* Sau khi ăn xong nên tráng ống bằng nước chín khỏang 30-50ml

CÁCH LÀM SÚP XAY

Nguyên liệu dùng để nấu 1 lít súp xay :

100g gạo, 75 g thịt heo nạc, 50g bí đỏ, 50g khoai lang, 20 g  dầu đậu nành ( = 4 muỗng cà phê), 2g muối

Cho  nước vừa đủ để sau khi nấu xong còn 1 lít (tương đương 4 lưng chén lớn).  Súp sau khi nấu phải đặc mới đạt yêu cầu chất lượng  .

Xay nhuyễn rồi cho thêm 100g bột dinh dưỡng Enaz  và 6g -8g men tiêu hoá Maltaz (6-8 muỗng gạt nhỏ) vào trong súp sau khi xay còn ấm nóng , khoảng 10 phút sau súp sẽ lỏng dần

Cuối cùng , lọc súp qua rây . Súp sau khi lọc sẽ lỏng vẫn chảy qua ống thông

1 Lít súp xay có thể chia làm 3 đến 4 lần ăn

* Nếu ăn 2 cử súp /ngày thì chỉ nấu phân nữa lượng trên. Nếu 2 cử ăn súp cách nhau 3 tiếng thì không cần giữ lạnh

* Nếu ăn 4 cử súp / ngày thì cũng nấu 1 lần súp , chia phân nữa xay nhuyễn rồi cho thêm nữa lượng bột và men như trên vào. Phân nữa súp còn lại sẽ cất vào ngăn mát tủ lạnh , chừng nào ăn lấy ra hâm lại , xay nhuyễn và cũng thêm bột và men , rồi lọc lại như cách trên .

Có thể  : thay  gạo = bột gạo, khi đó nấu thịt và rau củ trước , xay nhuyễn rồi cho bột gạo vào sau và khuấy cho chín

Nên dùng thay đổi các loại thịt , cá, trứng và các loại rau củ

(50g thịt heo, thịt bò = 50g cá = 1trứng gà= 2 lòng trắng trứng    = …)

Chú ý : – không cần hầm xương vì vừa mất thời gian và cũng không tăng thêm dinh dưỡng.

– không chứa súp đã xay trong bình thủy giữ nóng quá 4 giờ

CÁCH PHA BỘT VÀ SỮA

Pha theo hướng dẫn ghi trên trên bao bì sản phẩm, hoặc theo hướng dẫn của Bác sĩ chuyên khoa.

Ví dụ :

Pha 250ml sữa Ensure    : dùng 200ml nước ấm + 6 muỗng gạt sữa

Pha 250ml bột dinh dưỡng Enaz : dùng 200ml nước ấm nóng + 8 muỗng cà phê đầy bột

CÁCH XỬ TRÍ NHỮNG VẤN ĐỀ THƯỜNG GẶP

KHI NUÔI ĂN QUA ỐNG

1. Trào ngược thức ăn

- Nguyên nhân : cho ăn nhanh hoặc chưa tiêu hóa hết lượng thức ăn của cử trước

- Xử trí : cho ăn chậm  và kiểm tra lượng thức ăn còn tồn đọng trong dạ dày bằng cách hút dịch dạ dày trước cử ăn , nếu còn trên 200ml thì ngưng ăn , 2 giờ sau có thể cho ăn lại với số lượng ít hơn .Giữ đầu cao 45 độ trong và sau khi ăn 30 phút -60 phút

2. Tiêu chảy

- Nguyên nhân : việc chế biến và bảo quản thức ăn không đúng hướng dẫn , không dung nạp sữa, cách pha sữa, bột không đúng,…

-Xử trí :* nếu tiêu chảy nhẹ thì vẫn tiếp tục cho ăn và kiểm tra lại các vấn đề đã nêu trên và dùng thêm các men vi sinh như : antibio, biolactyl,…

* nếu tiêu chảy nặng thì tạm thời ngưng cho ăn và tham khảo ý kiến bác sĩ.